Γερμανία: 25 χρόνια συσσίτια

Φρούτα, λαχανικά, ψωμί, γιαούρτι, αλλαντικά… Οι εθελοντές που εργάζονται στα συσσίτια συγκεντρώνουν προϊόντα που δεν μπορούν πια να πουληθούν ή δεν χρειάζονται και τα μοιράζουν σε όσους έχουν ανάγκη. Ακόμη και σαμπουάν, αφρόλουτρα και αποσμητικά που δεν πέρασαν τον έλεγχο στο αεροδρόμιο του Βερολίνου μοιράζονται στους φτωχούς.

Όταν πριν από 25 χρόνια η Σαμπίνε Βερτ ξεκίνησε το εγχείρημά της έχοντας ως πρότυπο μια ιδέα από τις ΗΠΑ πήγαινε στους φούρνους και έπαιρνε ψωμιά για να τα μοιράσει σε αστέγους. Αυτό που άρχισε σαν μια μικρή ιδιωτική πρωτοβουλία με λίγους μόνο συμμετέχοντες εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο φιλανθρωπικό κίνημα της Γερμανίας. Μόνο στο Βερολίνο εργάζονται περίπου 2000 εθελοντές, οι οποίοι κάθε μήνα μοιράζουν 660 τόνους τροφίμων σε 125.000 ανθρώπους.

Σε ολόκληρη τη Γερμανία λειτουργούν 937 αντίστοιχα συσσίτια. Υπολογίζεται ότι δέχονται περίπου 1,5 εκατομ. ανθρώπους ανά τακτά χρονικά διαστήματα– μεταξύ αυτών μονογονεϊκές αλλά και πολύτεκνες οικογένειες, ηλικιωμένους, ανέργους, φοιτητές και πρόσφυγες.

Όχι συσσίτια σε πλούσιες χώρες

Παρά το έργο που κάνουν τα συσσίτια, πολλοί επικριτές υποστηρίζουν ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένα τέτοιο «σύστημα ελεημοσύνης» σε μια πλούσια χώρα όπως η Γερμανία.

Την ίδια ώρα τα συσσίτια αντιμετωπίζουν ένα άλλο πρόβλημα: αυτό της έλλειψης τροφίμων. Πολλοί έμποροι έχουν αντιληφθεί ότι το σύστημα με το οποίο δούλευαν μέχρι τώρα ήταν λάθος αφού πάντα τους περίσσευαν πολλά τρόφιμα. Αυτό αρχίζει πλέον να αλλάζει με αποτέλεσμα στα συσσίτια να φτάνουν λιγότερα τρόφιμα.

Ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που εξαρτώνται από αυτές τις υπηρεσίες. Σε ένα από τα συσσίτια του Βερολίνου οι άνθρωποι περιμένουν υπομονετικά στην ουρά. Μεταξύ αυτών και μια ρωσογερμανίδα συνταξιούχα, στην οποία αναγνωρίστηκαν μόνο τα 19 από τα 45 χρόνια που εργάστηκε. Η ηλικιωμένη γυναίκα θυμάται πόσο δύσκολο βήμα ήταν για εκείνη να έρθει στα συσσίτια και να ζητήσει φαγητό. «Ντρεπόμουν τόσο πολύ που την πρώτη φορά που ήρθα έκλαιγα και δεν μπορούσα να πω τίποτα».

Συσσίτιο και περιθωριοποίηση

Ο επιστήμονας Χόλγκερ Σόνεβιλ, ο οποίος έχει μελετήσει την ψυχολογία των ανθρώπων που έρχονται στα συσσίτια επισημαίνει: «Τα συσσίτια αποτελούν απαραίτητη βοήθεια για τους ανθρώπους αλλά ταυτόχρονα είναι μέρος της διαδικασίας κοινωνικής απομόνωσης, η οποία θίγει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων». Επιπλέον ο επιστήμονας τονίζει ότι «μειώνουν ξεκάθαρα την πίεση όσον αφορά την αντιμετώπιση της φτώχειας».

Οι υπεύθυνοι πάντως για την οργάνωση των συσσιτίων δεν σκέφτονται να σταματήσουν το έργο τους γι’ αυτό το λόγο. Όπως επισημαίνει και η εκπρόσωπος τύπου Στέφανι Μπρέσγκοτ: «Όσο είναι προφανές ότι τα συσσίτια δρουν και έχουν αποτέλεσμα, όσο υπάρχει αδικία, όσο υπάρχει αφθονία από τη μία και ελλείψεις από την άλλη, τόσο τα συσσίτια δεν θα καταργηθούν, μόνο επειδή κάποιος υποστηρίζει ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχουν σε μια πλούσια χώρα».