Η εμμονή των Γερμανών με την αποταμίευση σε έκθεση στο Βερολίνο

Η γερμανική συνήθεια της αποταμίευσης αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος του εθνικού χαρακτήρα, σύμφωνα με τους καλλιτεχνικούς διευθυντές μιας έκθεσης, η οποία, όπως λένε, θα πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με το κατά πόσον αυτή η εμμονή είναι υγιής. «Αποταμίευση, η ιστορία μιας γερμανικής αρετής» τιτλοφορείται η έκθεση που πραγματοποιείται στο γερμανικό Ιστορικό Μουσείο του Βερολίνου. Η έκθεση προσπαθεί να αποκαλύψει γιατί η αποταμίευση των χρημάτων είναι τόσο κεντρικό ζήτημα στη ζωή των Γερμανών, ακόμα και σε εποχές ιστορικά χαμηλών επιτοκίων.

«Στη Γερμανία όλοι το θεωρούν δεδομένο ότι πρέπει να αποταμιεύσουν χρήματα τόσο ιδιωτικά, όσο και σε εθνικό επίπεδο», εξηγεί στη βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν» ο Ρόμπερτ Μουσκάλα, οικονομικός ιστορικός και έφορος της έκθεσης.
Κουτιά αποταμίευσης, κουμπαράδες αλλά και κάλτσες για χρήματα από κάθε ιστορική περίοδο εκτίθενται στην έκθεση από την εποχή της ίδρυσης του γερμανικού κράτους, το 1871. Αποδεικνύουν την καθημερινή αποδοχή της αποταμίευσης στην Γερμανία αλλά και τη σχέση της όχι μόνο με την προσωπική ηθική, αλλά και με την εξυπηρέτηση ενός εθνικού σκοπού.

«Η μοίρα του έθνους βρίσκεται μόνο στη δύναμή μας» γράφει σε έναν κουμπαρά από τη ναζιστική περίοδο, ενώ ένας άλλος από το 1900 γράφει «Χωρίς αποταμίευση το θησαυροφυλάκιό σου θα είναι κενό. Αν δεν έχεις τίποτα, θα είσαι βάρος».

Ο Μουσκάλα, μαζί με τον διευθυντή του μουσείου Ράφαελ Γκρος, επισημαίνει ότι η έκθεση, αποτελεί απάντηση στη διεθνή οργή εναντίον της Γερμανίας κατά την περίοδο της κρίσης στην Ευρωζώνη. Η Γερμανία κατηγορήθηκε στη διάρκεια της κρίσης ότι συμπεριφέρεται διδακτικά στους Νοτιοευρωπαίους και ιδιαίτερα στους Ελληνες με την επιμονή της να επιβάλει μέτρα λιτότητας γερμανικού τύπου.

Ανάμεσα στα άλλα εκθέματα περιλαμβάνονται και δημοσιεύματα που επιδεικνύουν την οργή που ένιωθε ο κόσμος κατά της γερμανικής εμμονής με τη δημοσιονομική πειθαρχία. Ανάμεσά τους και το εξώφυλλο ελληνικού περιοδικού που απεικονίζει την καγκελάριο Μέρκελ ως τρομοκράτη με πορτοκαλί στολή. Επίσης, η έκθεση εξερευνά και κάποια διαφημιστικά συνθήματα μεταξύ των οποίων το «Geiz ist Geil», δηλαδή «η φειδώ είναι σέξι», η οποία χρησιμοποιήθηκε από υπερκατάστημα ηλεκτρονικών ειδών επί πολλά χρόνια. Η έκθεση εξετάζει, εξάλλου, την καταγωγή των ταμιευτηρίων. Το πρώτο τού είδους ιδρύθηκε στο Αμβούργο το 1778. Γύρω στο 1850 η αποταμίευση έγινε κάτι σαν εθνικό κίνημα. Το 1875 το ένα τέταρτο του γερμανικού πληθυσμού είχε λογαριασμούς αποταμίευσης και τα τοπικά ταμιευτήρια (sparkassen) χρησιμοποιήθηκαν από τις δημοτικές αρχές προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα έργα υποδομής της νέας Γερμανίας.