Τα κύρια χαρακτηριστικά, από τα οποία προσδιορίζεται η εθνική ταυτότητα, μπορεί να είναι υποκειμενικά και αντικειμενικά. Υποκειμενικό κριτήριο είναι η εθνική συνείδηση και αντικειμενικά είναι η γλώσσα, η θρησκεία, η καταγωγή, οι παραδόσεις και ο πολιτισμός.
Το εγκυρότερο κριτήριο, το οποίο είναι διεθνώς αποδεκτό σήμερα, είναι ο αυτοπροσδιορισμός μέσω της εθνικής συνείδησης. Αυτό το κριτήριο αναπληρώνει την έλλειψη κάποιων από τα αντικειμενικά κριτήρια. Μάλιστα, την άποψη αυτή είχε υιοθετήσει και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος είχε δηλώσει στο Συνέδριο της Ειρήνης στις Βερσαλλίες, ότι «Έλληνας είναι αυτός, που θέλει να είναι Έλληνας, που νιώθει ότι είναι Έλληνας και λέει ότι είναι Έλληνας».
Για να υπάρχει, όμως, αυτή η υποκειμενική αίσθηση κάποιου, ότι είναι Έλληνας, πρέπει να υφίσταται τουλάχιστον κάποιο αντικειμενικό χαρακτηριστικό. Στην περίπτωση της ελληνικής εθνικής συνείδησης το ισχυρότερο αντικειμενικό χαρακτηριστικό είναι η Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη. Ήδη στα Επαναστατικά Συντάγματα της Επιδαύρου (1822), του Άστρους (1823) και της Τροιζήνας (1827), συναντούμε την πρώτη προσπάθεια προσδιορισμού της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Είναι χαρακτηριστικό, ότι σε αυτά ο προσδιορισμός του Έλληνα γίνεται με κριτήριο, όχι την εθνολογική καταγωγή ή την ελληνική γλώσσα, αλλά την Χριστιανική πίστη: «Όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της Επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν εις Χριστόν, εισίν Έλληνες».
Η σύμπτωση εθνικής ταυτότητας και θρησκείας στον Ελληνισμό αντανακλά μια μακρά παράδοση, που ξεκίνησε από την Βυζαντινή εποχή και διατηρήθηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Είναι, λοιπόν, απόλυτα φυσιολογικό να αποτυπώνεται και στα Επαναστατικά Συντάγματα. Όσο πλησιάζουμε στην σύγχρονη εποχή, διαπιστώνουμε, ότι ο παράγοντας της γλώσσας αποκτά περισσότερη σημασία, κυρίως υπό την επίδραση των ιδεών του Δυτικού διαφωτισμού, δίχως όμως να μειώνεται η αξία του θρησκευτικού παράγοντα.
Αγορά αυτοκινήτου από τη Γερμανία – Οι 19 δημοφιλέστερες ιστοσελίδες
Jobcenter: Τι ισχύει για άτομα κάτω των 25 σχετικά με τα Επιδόματα
